मुंबई, 20 एप्रिल 2025: भारतात टोल संकलनासाठी वापरली जाणारी फास्टॅग प्रणाली 1 मे 2025 पासून बंद होऊन सॅटेलाइट-आधारित (GNSS) टोल प्रणाली लागू होणार असल्याच्या चर्चांना पुन्हा एकदा उधाण आले आहे. केंद्रीय रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्री नितीन गडकरी यांनी यापूर्वी जीपीएस-आधारित टोल प्रणाली लागू करण्याचे संकेत दिले होते. या प्रणालीद्वारे वाहनाने कापलेल्या अंतरानुसार टोल आकारला जाईल, ज्यामुळे टोल प्लाझावरील गर्दी कमी होईल आणि कार्यक्षमता वाढेल, असा दावा करण्यात आला होता. मात्र, राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण (NHAI) आणि रस्ते वाहतूक व महामार्ग मंत्रालयाने या दाव्यांवर स्पष्टीकरण देत सध्या अशा कोणत्याही योजनेची अंमलबजावणी 1 मे 2025 पासून होणार नसल्याचे सांगितले आहे.
NHAI ची नवीन योजना काय आहे?
NHAI ने सध्या स्वयंचलित नंबर प्लेट ओळख (ANPR) आणि फास्टॅगवर आधारित एक नवीन बॅरियर-मुक्त टोलिंग सिस्टमची चाचणी सुरू केली आहे. ही प्रणाली निवडक टोल प्लाझावर लागू करण्यात आली असून, यात ANPR तंत्रज्ञान आणि फास्टॅग यांचा एकत्रित वापर करून वाहनांना थांबण्याची गरज भासणार नाही. या प्रणालीच्या यशस्वितेवर आणि वापरकर्त्यांच्या प्रतिक्रियांवर आधारितच ती देशभरात लागू करण्याचा निर्णय घेतला जाईल.
फास्टॅग सुरू राहणार!
NHAI ने स्पष्ट केले आहे की, सध्या फास्टॅग प्रणाली पूर्णपणे कार्यरत आहे आणि वापरकर्त्यांनी त्यांच्या फास्टॅग खात्यांमध्ये नियमितपणे रिचार्ज करावे. सॅटेलाइट-आधारित टोल प्रणालीबाबत कोणताही अंतिम निर्णय घेण्यात आलेला नाही. त्यामुळे 1 मे 2025 पासून फास्टॅग बंद होणार असल्याच्या अफवांवर विश्वास ठेवू नये, असे आवाहन NHAI ने केले आहे.
भविष्यातील शक्यता
नितीन गडकरी यांनी भविष्यात सॅटेलाइट-आधारित टोलिंग सिस्टम लागू करण्याचे संकेत दिले असले, तरी यासाठी आवश्यक तांत्रिक आणि प्रशासकीय तयारी पूर्ण होणे बाकी आहे. ही प्रणाली लागू झाल्यास वाहनचालकांना अधिक सुलभ आणि पारदर्शक टोल संकलनाचा अनुभव मिळण्याची शक्यता आहे.
वापरकर्त्यांनी अद्याप फास्टॅगचा वापर सुरू ठेवावा आणि अधिकृत माहितीसाठी NHAI च्या संकेतस्थळावर किंवा संबंधित अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधावा, असे आवाहन करण्यात आले आहे.
