जम्मू-काश्मीरमधील वैष्णोदेवी मंदिराकडे जाणाऱ्या मार्गावर मंगळवारी (२६ ऑगस्ट २०२५) झालेल्या भूस्खलनाच्या दुर्घटनेत मृतांची संख्या वाढून ३२ पर्यंत पोहोचली आहे. सुरुवातीला या दुर्घटनेत ५ जणांचा मृत्यू झाल्याचे सांगितले जात होते, मात्र बचावकार्यात आणखी मृतदेह सापडल्याने हा आकडा वाढला आहे. अद्यापही बचावकार्य सुरू असून, मृतांची संख्या आणखी वाढण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
वैष्णोदेवी मंदिराकडे जाणाऱ्या १२ किलोमीटरच्या ट्रेक मार्गावर, कटरा ते मंदिरादरम्यानच्या अर्धकुवारी (अधक्वारी) जवळ ही दुर्घटना घडली. इंद्रप्रस्थ भोजनालयाजवळ डोंगराची बाजू कोसळल्याने दगड, खडक आणि माती खाली कोसळली. ही घटना दुपारी सुमारे ३ वाजेच्या सुमारास घडली, ज्यावेळी मुसळधार पावसामुळे या परिसरात भूस्खलन झाले. जम्मू-काश्मीरमध्ये गेल्या काही दिवसांपासून होत असलेल्या मुसळधार पावसामुळे (जम्मू शहरात २० तासांत २५० मिमी पाऊस) ही दुर्घटना घडली असून, मेट विभागाने २७ ऑगस्टपर्यंत आणखी मुसळधार पावसाचा आणि भूस्खलनाचा इशारा दिला आहे.
या दुर्घटनेत वैष्णोदेवी यात्रेकरू मुख्यत्वे प्रभावित झाले असून, यात्रा मार्गावर असलेल्या भाविकांना या भूस्खलनाने गाठले. जम्मू-काश्मीरमध्ये एकूण पावसाशी संबंधित घटनांमध्ये ३१ जणांचा मृत्यू झाला असला तरी, वैष्णोदेवी भूस्खलनातील मृतांचा आकडा ३२ आहे.
बचावकार्यात राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद दल (एनडीआरएफ), राज्य आपत्ती प्रतिसाद दल (एसडीआरएफ) आणि स्थानिक पोलिसांचा समावेश आहे. भारतीय हवाई दलाच्या सी-१३० विमानानेही बचावकार्यात मदत केली आहे. ढिगाऱ्याखाली अडकलेल्या लोकांना बाहेर काढण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत, मात्र मुसळधार पाऊस आणि खराब हवामानामुळे बचावकार्यात अडथळे येत आहेत. वैष्णोदेवी यात्रा पूर्णपणे स्थगित करण्यात आली असून, हिमकोटी आणि जुन्या मार्गावरही यात्रेकरूंना थांबवण्यात आले आहे. तसेच जम्मू भागातील शाळा आणि कॉलेज २७ ऑगस्टपर्यंत बंद ठेवण्यात आले असून, परीक्षा पुढे ढकलण्यात आल्या आहेत. जम्मू-श्रीनगर राष्ट्रीय महामार्गावरही ढिगारे पडल्याने वाहतूक ठप्प आहे.
“केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह यांनीही दुर्घटना “अत्यंत दुःखद” म्हटली असून, केंद्राकडून सर्व मदत देण्याचे आश्वासन दिले आहे. जम्मू जिल्ह्यात ३,५०० रहिवाशांना सुरक्षित ठिकाणी हलवण्यात आले असून, मदत छावण्या, सामुदायिक स्वयंपाकघरे आणि वैद्यकीय पथके तैनात करण्यात आली आहेत. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही शोक व्यक्त केला असून, प्रभावितांना मदत देण्याचे आश्वासन दिले आहे.
या दुर्घटनेमुळे वैष्णोदेवी यात्रा प्रभावित झाली असून, लाखो भाविक प्रभावित झाले आहेत. जम्मू-काश्मीरमध्ये मुसळधार पावसामुळे पूर, पुल कोसळणे आणि रस्ते बंद होणे अशा समस्या उद्भवल्या आहेत. हवामानातील बदल आणि अति पावसामुळे अशा दुर्घटना वाढत असल्याचे तज्ज्ञ सांगतात. प्रशासनाने बचावकार्य सुरू असल्याने मृतांची संख्या वाढण्याची शक्यता नाकारता येत नाही असे सांगितले. भाविकांनी हवामानाचा इशारा गांभीर्याने घ्यावा आणि यात्रा टाळावी, असे आवाहन करण्यात आले आहे
