धनंजय मुंडे प्रकरण आणि पुराणातील तक्षक कथा: आधुनिक राजकारणाची तुलना
धनंजय मुंडे यांच्यावर झालेल्या आरोपांमुळे राजकीय वातावरण चांगलेच तापले आहे. त्यांच्याविरोधातील आवाज दिवसेंदिवस तीव्र होत असून त्यांच्या राजीनाम्याची मागणी आता निर्णायक वळणावर येत आहे. मात्र, धनंजय मुंडे हे केवळ एक राजकीय व्यक्तिमत्त्व नसून पक्षातील एक महत्त्वाचे प्रस्थ असल्यामुळे त्यांना राजीनामा देणे सहज शक्य नाही, ही वस्तुस्थिती पक्षश्रेष्ठी देखील जाणून आहेत.
राजकीय स्वार्थ आणि शक्ती संतुलन यामध्ये सतत चालणारी ही रस्सीखेच आता एका महत्त्वाच्या टप्प्यावर येऊन पोहोचली आहे. आधी पक्षश्रेष्ठींनी हे प्रकरण शांतपणे हाताळण्याचा प्रयत्न केला, पण आता या प्रकरणामुळे पक्षाची प्रतिमा खराब होण्याचा धोका वाढल्याने, त्यांच्यावर राजीनामा देण्याचा दबाव टाकला जाऊ शकतो.
याच संदर्भात महाभारत काळातील राजा जनमेजय याच्या सर्प यज्ञाची कथा आठवते. राजा परीक्षिताच्या मृत्यूचा सूड उगवण्यासाठी जनमेजयाने सर्प यज्ञ केला. सर्प यज्ञामध्ये तक्षक सर्पाला इंद्राच्या आश्रयाखाली असल्याने वाचवले जात होते. मात्र, तक्षकामुळे इंद्रालाही धोका पोहोचू शकतो, हे जाणवल्यानंतर ऋषींनी “इंद्राय तक्षकाय स्वाहा” अशी घोषणा देऊन तक्षकासह इंद्रालाही आहुती दिली.
ही कथा पुराणात सांगितली असली तरी तिचा बोध आधुनिक राजकारणातही लागू होतो. पक्षश्रेष्ठी धनंजय मुंडे यांना पाठिंबा देत राहिले, तर त्याचा फटका पक्षालाच बसू शकतो, हे जाणवून त्यांनी आता कठोर निर्णय घेण्याची शक्यता आहे.
राजकारणात निष्ठा आणि वास्तव यांचा मेळ घालणे कठीण असते. पण लोकभावना आणि नैतिकतेचा विचार करून योग्य पावले उचलणे, हीच पक्षाची प्रतिमा वाचवण्यासाठीची मार्गदर्शक तत्त्वे ठरतील. धनंजय मुंडे प्रकरण हे या काळात पक्षांसाठी महत्त्वाचा धडा ठरणार आहे.
